Καλώς ήρθατε!

Το blog αυτό είναι μια προσπάθεια για τη διάδοση της επιστήμης των αρχαιολογικών υλικών στην Ελλάδα. Η συμμετοχή σας είναι ευπρόσδεκτη και θανάσιμα επιθυμητή. Κάντε click στη λέξη "σχόλια" που υπάρχει στο τέλος κάθε κειμένου και στείλτε το σχόλιο, την ερώτηση, την παρατήρηση, τη διόρθωσή σας. Άλλωστε, τίποτα δεν είναι χειρότερο για έναν blogger από τη μοναξιά...

17 Μαΐ 2007

Σανδαράχη

Πετρώματα με κίτρινη και κόκκινη σανδαράχη (επάνω)
και οι αντίστοιχες χρωστικές (κάτω)

Ορυκτό θειούχο αρσενικό που συναντάται σε δύο χρωματισμούς, κίτρινο και κόκκινο. Η κίτρινη σανδαράχη (orpiment=αρσενικό, As2S3) συναντάται πάντα μαζί με την κόκκινη σανδαράχη (realgar=αραβικά rahj al ghar=σκόνη του ορυχείου, As4S4). Εϊναι αρχαία χρωστική, έχει βρεθεί σε αιγυπτιακά αντικείμενα και αναφέρεται σε ελληνικές και ρωμαϊκές πηγές. Γνωστή από παλία είναι επίσης και η τοξικότητα των χρωστικών που περιέχουν θειούχο αρσενικό. Πρέπει να αποφεύγεται η αναπνοή και η κατάποσή τους.
Δεν είναι συμβατή με χρωστικές που περιέχουν χαλκό (verdigris) και μόλυβδο (λευκό του μολύβδου, κίτρινο μολύβδου-κασσιτέρου) και προκαλεί μαύρισμα των αρχικών χρωμάτων. Η κόκκινη σανδαράχη δεν είναι σταθερή αλλά μετατρέπεται σε κίτρινη σκόνη μετά από παρατεταμένη έκθεση στο φως. Μέχρι πρόσφατα επικρατούσε η άποψη ότι η κίτρινη αυτή σκόνη ήταν κίτρινη σανδαράχη. Αποδείχτηκε όμως ότι πρόκειται για μια άλλη μορφή κρυστάλλωσης της κόκκινης σανδαράχης που ονομάζεται pararealgar. Η ανίχνευση του ορυκτού αυτού σε ζωγραφικά έργα δημιουργεί το ερώτημα αν πρόκειται για προϊόν αλλοίωσης μετά την αρχική δημιουργία του έργου ή αν ο καλλιτέχνης χρησιμοποίησε από την αρχή το pararealgar σαν κίτρινη χρωστική.

David, Α.R, Edwards, H.G.M., Farwell, D.W. and De Faria D.L.A., 2001. Raman Spectroscopic Analysis of Ancient Egyptian Pigments, Archaeometry 43(4), 461-473.

1 σχόλιο:

Ανώνυμος είπε...

Kalispera sas
Grafw apla gia na ekfrasw ti xara mou gia tin uparksi autis tis selidas me tis toso endiaferouses plirofories.
Sinexiste tin kali prospatheia!